Participatie in Amsterdam onder de loep

Gemeente Amsterdam heeft veel bewoners geïnformeerd en mee laten denken over zoekgebieden voor windturbines. Toch is veel ophef ontstaan over de manier waarop bewoners zijn betrokken bij het proces. Daarom heeft de gemeente in het najaar van 2021 een reflectiefase ingeroepen. Een belangrijk onderdeel daarvan was een evaluatie, uitgevoerd door de Universiteit Leiden.  

Een pas op de plaats, zo zou je de reflectiefase kunnen noemen waarin Amsterdam zich nu bevindt. De Amsterdamse gemeenteraad stemde in mei 2021 in met de Regionale Energiestrategie (RES 1.0), waarin zoekgebieden voor windturbines staan. Deze gebieden werden opgesteld op basis van hun potentie en na gesprekken met Amsterdammers in verschillende bijeenkomsten. Al eerder, tijdens het vaststellen van de aangepaste zoekgebieden in maart 2021 ontstond maatschappelijke onrust, omdat bewoners en kritische partijen zich niet voldoende gehoord voelden.

Participatieproces
Vanwege dit conflict koos de gemeente Amsterdam ervoor om onderzoek te laten doen naar het participatieproces en de manier waarop alle Amsterdammers bij het proces zijn betrokken. “De gemeenteraad vroeg om meer input, zoals over de behoeften van bewoners en hun zorgen over de plaatsing van windturbines in hun omgeving. Daarom hebben we een reflectiefase ingelast, waar het onderzoek van de Universiteit Leiden naar het participatieproces onderdeel van uitmaakte,” aldus Juliane Kürschner, beleidsadviseur bij de gemeente Amsterdam.

Bezwaren in kaart
In de reflectiefase stuurde de gemeente bewoners een online vragenlijst en verdiepte ze het contact met hen via workshops en klankbordgroepen. “Hierin kwamen bewoners ook met ideeën en vragen, bijvoorbeeld over effecten op gezondheid en natuur,” zegt Kürschner. Volgens haar was het lastig om een divers publiek te betrekken. Huurders zijn ondervertegenwoordigd in de participatie-activiteiten; de meeste respondenten zijn ouder dan 55 jaar en eigenaar van een koopwoning. “Dat is geen representatief beeld van de Amsterdammers. Wel hebben we de bezwaren van bewoners duidelijker in kaart gebracht. Dat is belangrijke informatie voor de gemeenteraad.”

Volgende stap
Amsterdam neemt nu een volgende stap om het proces verder te brengen. De gemeente heeft besloten om een plan-MER (Milieu Effect Rapportage) uit te voeren voor alle zoekgebieden voor windenergie. Dit is een onderzoek waarin de gevolgen van windturbines vooraf in kaart worden gebracht, zoals effecten op veiligheid en geluid. Dit geeft ook inzicht in gevolgen voor het landschap en voor kwetsbare flora en fauna. Het plan-MER helpt om een betere afweging te maken over de geschiktheid van gebieden voor windenergie. Het uiteindelijke besluit ligt bij de politiek.

De resultaten van de reflectiefase staan in het document ‘Signalen uit de stad (PDF, 21 MB)’.

Bronnen:
Persbericht gemeente Amsterdam

Rapport ‘Evaluatie participatie RES Amsterdam’

Reflectiefase – overzicht van participatie-activiteiten en resultaten

Kennissessie over participatie
De kennissessie op 17 maart gaat over participatie. Lees meer