“Met de RES 1.0 zijn we er nog niet”

Aan de RES-bijeenkomst die gemeente Langedijk op 25 januari online organiseerde namen bijna 250 inwoners deel. Er ontstond een stevige discussie over de zoekgebieden. “Dat hadden we ook verwacht”, zegt Nils Langedijk, wethouder duurzaamheid.  “De komende weken organiseren we per zoekgebied een bijeenkomst om verder te praten met omwonenden. We gaan doen wat we kunnen om onze bijdrage te leveren aan de doelstellingen van het Klimaatakkoord.” 

Net als elke gemeente heeft ook Langedijk een duurzaamheidsambitie. “We willen in 2035 CO2-neutraal zijn”, zegt de wethouder met dezelfde naam als zijn gemeente. “Daarmee gaan we verder dan waar het Klimaatakkoord ons toe verplicht. Ons eigen energieverbruik is het richtsnoer voor onze ambitie. Wat we gebruiken willen we ook opwekken. Dat is overigens de maatstaf voor heel regio Alkmaar.”

Langedijk zit namens regio Alkmaar in de RES-stuurgroep van Noord-Holland Noord en bewaakt samen met Westfriesland, de Kop van Noord-Holland, de provincie, het waterschap en de netbeheerder het proces. “We komen geregeld bij elkaar om te bespreken waar we staan. Doen we de goede dingen, betrekken we de samenleving? Het gaat erom dat we er uitkomen met elkaar. Daarnaast moet iedere gemeente voor zich zorgen dat er draagvlak is voor de RES.” 

Ontploffende chat

Dat laatste is geen vanzelfsprekendheid, de RES leeft nog niet bij iedereen evenzeer. “Met de eerste drie lokale sessies over de RES hebben we vorig jaar misschien in totaal zeventig mensen bereikt. Dat zijn mensen die duidelijk al geïnteresseerd zijn in het onderwerp. Nu de zoekgebieden op papier staan, wordt het concreter en zijn er veel meer mensen die mee willen praten over de keuzes die we met elkaar gaan maken. Op de online bijeenkomst van 25 januari hadden we bijna 250 deelnemers. De chat ontplofte. Je voelde dat er van alles leefde en dat mensen dat kwijt wilden. We hebben de opzet van de bijeenkomst ter plekke aangepast. We zijn langer plenair bij elkaar gebleven, zodat iedereen zijn of haar vragen kon stellen.”

Na deze bijeenkomst heeft de gemeente besloten eerst vier aparte bijeenkomsten te organiseren voor omwonenden en ondernemers en andere belanghebbenden in de zoekgebieden bij Breekland en Zuiderdel. “We willen de mensen meenemen: wat is een zoekgebied, wat is de RES, waar staan we in het proces? We moeten die stap vooral niet overslaan. Het is noodzakelijk dat we mensen eerst op gelijk informatieniveau brengen en dat we dan pas de inhoud induiken.” 

Terug naar het grote verhaal

Langedijk constateert daarbij een gemis. “In het Klimaatakkoord hebben alle partijen met elkaar besloten dat de regio’s verantwoordelijkheid nemen voor de landelijke doelstellingen voor de opwek van duurzame energie. Het is een pittige opdracht die we naar ons toe hebben gehaald. Als gemeente moeten we het proces goed vormgeven. Wat we missen is communicatie vanuit het rijk over de noodzaak en de ambities van het Klimaatakkoord en wat daarbij van de gemeenten wordt verwacht. Dat zou de RES meteen in de juiste context plaatsen. Nu krijgen we van inwoners de vraag: Waarom wil de gemeente dit? Daardoor moeten wij nu eerst weer terug naar het grote verhaal.” 

Er moet dus nog veel uitgelegd, vindt Langedijk. “We willen vertellen waarom we bepaalde keuzes maken. Ik heb daarvoor ook persoonlijke gesprekken, bijvoorbeeld met de agrariër die aan de hand van de kaart van het zoekgebied had geconcludeerd dat hij een windmolen bovenop zijn huis zou krijgen. De kaarten leiden soms tot verwarring en onzekerheid. Daarom kiezen we nu voor kleine bijeenkomsten, waarin we eerst een ‘cursus RES’ geven en vervolgens bespreken hoe we tot zo goed mogelijke plannen kunnen komen.” 

Boemerang

De noodzaak van de energietransitie wordt daarbij niet in twijfel getrokken. “We kregen na de bijeenkomst van 25 januari dan ook berichten, waaruit blijkt dat mensen snappen dat de transitie nodig is. Windmolens en zonnepanelen zijn maatregelen die soms lastig zijn, maar het zijn vaak ook tijdelijke maatregelen. Er wordt in de regio hard gewerkt aan nieuwe technieken die minder impact hebben op landschap en woonomgeving. Het mooie is dat die technieken ook kansen bieden. Er is potentie in het gebied, onder meer op het gebied van opslag van elektriciteit in waterstof. En HVC is druk doende met de ontwikkeling van warmtenetten. Die initiatieven moeten de komende jaren verder hun beslag krijgen.” 

Al met al gaan de ontwikkelingen in sneltreinvaart, aldus Langedijk. “Des te belangrijker om de bewoners nu echt mee te nemen. Want met de RES 1.0 zijn we er nog niet. De energietransitie is een langjarig proces. De gesprekken met inwoners moeten goed gevoerd worden, anders krijg je de RES als een boemerang terug.”