De lat van Koggenland

De gemeente Koggenland kijkt kritisch naar het bod van Noord-Holland Noord in de concept-RES. Als het aan de raad ligt, blijft het bod van de energieregio op 2,2 TWh, het huidige aantal TWh aan duurzame energie. “Maar”, zegt Rosalien Van Dolder, de kersverse wethouder duurzaamheid, “Koggenland is een gemeente met ambitie. We leggen de lat hoog: we gaan voor maximaal draagvlak en lokaal eigenaarschap bij duurzame energie-initiatieven. We willen dat bewoners ervan kunnen profiteren. Dat is de hoogste lat die je kunt leggen.”

Rosalien van Dolder is net van kritisch raadslid wethouder geworden. “Ik ben in maart 2018 in de raad begonnen, tegelijk met de start van het traject naar de concept-RES. Ik heb drie ateliers bijgewoond. Die ateliers hadden als doel de mening van de inwoners op te halen. Daarom werd tegen raadsleden gezegd: Jullie zijn de vlieg op de muur. Jullie mogen meeluisteren, maar niets zeggen. Dat we in de ateliers niets mochten bijdragen vanuit onze rol, vond ik jammer. Maar ik was blij met de hoge opkomst van inwoners, die daarmee hun betrokkenheid lieten zien en de kans pakten om gehoord te worden. Goed dat hier in Koggenland wel de wensen en bedenkingen van de raad integraal zijn opgenomen in het collegebesluit.”

Drie voorwaarden 

Kernelement van het Klimaatakkoord is dat bij duurzame opwek de inwoners meeprofiteren. Minstens de helft lokaal eigenaarschap, dat is een basisbeginsel. “Dan moet je kijken welke zoekgebieden op grond daarvan realistisch zijn. Nu is het omgekeerd. Als zoekgebieden concreet gemaakt worden, kan het zijn dat het niet mogelijk is dat het initiatief in lokaal eigendom komt. Daarom heeft Koggenland bedenkingen, omdat we nu niet weten of er voldoende draagvlak is bij inwoners. En dat draagvlak is gewoon superbelangrijk.” 

In de ogen van Van Dolder zijn er drie voorwaarden voor de energietransitie: draagvlak, lokaal eigenaarschap en beschikbare infrastructuur. “Er zijn veel goeie initiatieven voor zon op dak. Dat stimuleren wij. Maar daarvoor moet dan wel de infrastructuur geschikt zijn. Ik heb binnenkort een afspraak met Liander om te praten over de mogelijkheden voor Koggenland. We moeten zorgen dat we weten wat die zijn en dan ondernemers laten zien waar de kansen liggen.” 

Kritisch

Koggenland wil meer projecten stimuleren op plekken waar voldoende geschikte infrastructuur is. “Onze ambitie is hoog: wij gaan voor lokale opwek en lokaal gebruik. Wij hebben bedenkingen tegen het huidige bod, omdat de focus ligt op windturbines en grote zonneparken. Daarbij is het moeilijk om bewoners te laten meeprofiteren, iets wat wij belangrijk vinden. Voor extra windturbines is ook geen draagvlak. Een upgrade van de bestaande turbines zou kunnen, mits die upgrade niet betekent dat er twee keer zo grote turbines komen. Daar willen we eerst helderheid over.” 

Het beleidsvoornemen van de provincie, om op locatie Jaagweg een grootschalige zonneweide te realiseren, is niet als zoekgebied in de concept-RES is opgenomen. “Het college heeft in 2017 aangegeven hier onder voorwaarden aan mee te willen werken. Dit in goede afstemming met de provincie en met inachtneming van het Koggenlandse toetsingskader. De voorwaarden draagvlak en lokaal eigenaarschap gelden namelijk ook voor deze locatie.” Hoe het project precies vorm zal krijgen, wordt pas duidelijk als het traject voor de omgevingsvergunning gestart wordt door de initiatiefnemer.

Inwoners betrekken

Bij het realiseren van lokaal eigenaarschap wil de gemeente een actieve rol spelen. “We hebben een toetsingskader opgesteld en laten nu onderzoeken hoe we hieraan concreet invulling kunnen geven. 

Zo heeft gemeente Haarlemmermeer Tegenstroom opgericht: lokale opwek door lokale ondernemers voor lokale bewoners. Ik hoop dat we dat in Westfriesland ook voor elkaar krijgen. In het Pact van Westfriesland trekken we daarin samen op. Het Pact is meer dan een bestuurlijke samenwerking, we voelen ons verbonden met elkaar. Ik denk dat daarom zo’n initiatief als van Haarlemmermeer haalbaar is. Op die schaal kan het werken.”

Koggenland wil daarbij de inwoners betrekken via het digitale inwonerspanel ‘Koggenland Spreekt’. “Het is een heel goed platform om draagvlak toetsen”, aldus Van Dolder. “Het liefst ga je met mensen om tafel, maar dat gaat nu niet. Aan de andere kant is een digitaal platform juist makkelijk voor werkende mensen en mensen met jonge kinderen. Er nemen ruim 800 inwoners deel aan het inwonerspanel. Dat hopen we nog uit te breiden. Zoals gezegd: onze ambitie gaat ver. We willen doen wat goed is voor onze inwoners, samen met onze inwoners.”