Het eerlijke verhaal van een Randstad in het klein

Samir Bashara, wethouder duurzaamheid in Hoorn, heeft wat hij noemt de welkome rol om een onwelkome boodschap te verkondigen. Die boodschap is dat er in Westfriesland zeer waarschijnlijk windmolens bij komen. “We vinden het misschien niet leuk, maar we moeten niet doen alsof het niet gaat gebeuren. Iemand moet dat verhaal vertellen. Dat kan ik als wethouder van Hoorn in bepaalde situaties net iets makkelijker doen dan een collega van één van de andere gemeenten in de regio.” Waarom dat is, legt hij graag uit.

Samir Bashara is niet alleen inhoudelijk portefeuillehouder, maar ook één van de drie trekkers in de regio Westfriesland op het gebied van duurzaamheid. “We hebben in de regio het Pact van Westfriesland vastgesteld met een heldere ambitie: de hele regio energieneutraal in 2040. Dat komt aardig samen met de RES-opgave. Regelmatig komen de portefeuillehouders uit de regio bij elkaar voor overleg. Vanuit die samenwerking ben ik afgevaardigde van de regio in de stuurgroep RES Noord-Holland Noord.”

Randstad in het klein
In Hoorn loopt het programma Duurzame Stad. “Daarmee stimuleren we burgers en bedrijven om maatregelen te nemen. We bieden informatie, subsidies en financieringsregelingen en organiseren bijeenkomsten over voordelen van gezamenlijke energie-inkoop of over de mogelijkheden om samen met buren energiebesparende maatregelen te nemen. Zo kan ik nog wel even doorgaan, er gebeurt hier van alles.”

Een actieve gemeente dus. Tegelijkertijd zijn de inpassing van wind- en zonne-energie moeilijk in Hoorn. “Hoorn is één van de verstedelijkste gemeenten van Nederland. Er is vrijwel geen vierkante meter aan open ruimte. Qua wind hebben we dus beperkte mogelijkheden. Qua zon kunnen we op de grote bedrijventerreinen zonnedaken aanleggen. Voor het overige is het eerlijke verhaal dat stedelijke gemeenten zoals Hoorn het voor hun energievoorziening voor een belangrijk deel moeten hebben van de samenwerking met meer landelijke buurgemeenten. Wat dat betreft is Hoorn de Randstad in het klein. De duurzame opwek gaat met name in de landelijke gemeenten plaatsvinden.” 

Veenbrand van negatieve gevoelens
Dat is de eerlijke boodschap en die is niet makkelijk, weet Bashara. “De provincie heeft in het verleden beleid gevoerd dat ongelofelijk veel kwaad bloed zette. Windmolens zijn hier min of meer geparachuteerd. Er was geen inspraak en de omwonenden hebben geen profijt van de windmolens. De regio heeft daar een trauma van opgelopen en is daardoor in grote mate mordicus tegen windmolens. Wind is dus echt een punt.”

In buurgemeenten als Koggenland, Medemblik en Stede Broec zijn dan ook verschillende burgercomités gevormd die activiteiten organiseren tegen windmolens. “Het is goed dat het gebeurt. Als de tegenkrachten georganiseerd zijn, kan je ermee om de tafel. Ik heb liever iemand tegenover me waarmee ik het gesprek kan aangaan, dan dat we een veenbrand hebben van negatieve gevoelens die we niet kunnen vangen.”

Heet voorjaar
Intussen probeert Bashara zoveel mogelijk te verbinden in de regio. “Ik pak soms de rol die collega’s in de buurgemeenten minder makkelijk kunnen pakken, omdat ze dichter bij het vuur zitten. De molens en zonnevelden komen met name in hun gemeenten. Ik ben als bestuurder uit Hoorn iets minder kwetsbaar voor de soms heftige gevoelens die dat oproept. Daarom kan ik de harde boodschap soms net iets makkelijker brengen: als we de landelijke opgave van 35 TeraWattuur niet halen, komt het Rijk met een verdeling van de resterende opgave. We kunnen het beter regelen met inspraak dan zonder inspraak. We kunnen beter aan de bal blijven.”

Ook binnen het bovenregionaal overleg voelt Bashara zich verantwoordelijk voor de regio. “Ik breng daar de gevoeligheden van Westfriesland voor het voetlicht. Dat doe ik zonder te verdwalen in sentiment, maar wel met de duidelijke boodschap die de regio mij meegeeft. De lokale ateliers waren daarvoor goede input. Weinig deelnemers waren negatief, er was telkens een basis van constructiviteit. Maar straks worden de zoeklocaties concreet. Ik verwacht dan wel het nodige vuurwerk. Het wordt een heet voorjaar.”

Niet binnen de lijntjes
Wat Bashara opviel in de lokale ateliers is dat de inwoners zich beperkt voelden in waar ze het over mochten hebben. “De RES’en beperken zich volledig tot bewezen technieken op grote schaal, ofwel zonne- en windenergie op land en in zoet water. Het gaat in dat proces dus niet over besparing, duurzame opslag, zon op particuliere daken, warmte of wind op zee. Dat voelt voor veel mensen als een keurslijf. Eerlijk gezegd begrijp ik dat ook wel een beetje. Het beperkt de creatieve ruimte en daarmee ook het draagvlak. Ik ga mij er hard voor maken dat we de RES kunnen verrijken met deze onderwerpen. We willen dat de maatschappij in beweging komt. Dan moeten we soms ruimte geven aan ideeën die misschien niet helemaal binnen de lijntjes passen.”

Als GroenLinks-politicus is Bashara daarbij ambitieus, maar als bestuurder heeft hij een andere rol. “Mijn rol is niet om heel erg iets te vinden, maar om het proces zo goed mogelijk te begeleiden en oog te hebben voor de realiteit van onze inwoners. Ik snap hun terughoudendheid en hun zorgen. Noord-Holland Noord moet op termijn misschien het dubbele gaan leveren van wat de regio zelf nodig heeft. Dat voelt niet voor iedereen rechtvaardig. Maar de opgave ligt er en mijn bestuurlijke verantwoordelijkheid is die zo goed mogelijk te laten landen.”

Deel deze informatie:
Naar bovenNaar boven
Snel naar NH Zuid
Snel naar NH Zuid